Yüklenici, kendisine sağlanan malzemeleri özenle kullanmalıdır[1]. Malzemenin özenle kullanılması, onun cins ve niteliğine uygun olarak gerekli şekilde korunup muhafaza edilmesini, üçüncü kişilerin olumsuz etkilerinden korumak amacıyla, değerine ve özelliğine uygun her türlü tedbirin alınmasını ifade eder[2]. Koruma ve muhafaza yükümlülüğünün başında, malzemenin uygun bir yerde depolanması gelir. Üçüncü kişilerin olumsuz etkisinden maksat, malzemenin çalınması, hasar görmesi, tahrip olması, kötü kullanılması gibi insan müdahaleleridir. Malzemenin kötü çevre koşullarına karşı da korunması gerekir[3]. Aynı yükümlülük yalnız malzeme için değil arsa sahibi tarafından teslim edilen arsa, daha önceki alt yüklenicilerin yaptıkları kısımlar için de söz konusu olur. Bu yükümlülüğe aykırı hareket yüzünden malzeme telef olacak, zarara uğrayacak veya kaybolacak olursa TBK m. 112 gereğince yüklenicinin zararı tazmin etmesi gerekmektedir[4].
Özenle kullanma ve saklama yükümlülüğü kural olarak malzemeyi sigorta ettirme zorunluluğunu da yüklememektedir[5]. Ancak sözleşme açıkça veya zımnen sigorta yaptırmayı gerektiriyorsa veya bu yolda bir teamül varsa sigorta yaptırılmalıdır[6]. Öte yandan çalışmaya bağlı ve arsa sahibinin bilmediği olağanüstü bir tehlike yüzünden sigorta uygun görünüyorsa, yüklenici sigorta yaptırması için arsa sahibini uyarmalıdır; durum ivedilik taşıyor ve arsa sahibini uyarmaya yeterli vakit yoksa yüklenici sigortayı kendisi yaptırmalıdır[7].
Yüklenici, malzemelerden arta kalanları[8] iade etmeli ve bunlara ilişkin olarak arsa sahibine hesap vermelidir[9]. Bu yükümlülük, sözleşmenin daha az tecrübeli tarafı olan arsa sahibinin malzemenin kullanımı hususunda bilgilendirilmesi ve iadeye ilişkin talebini ileri sürmesi gerekliliğinden kaynaklanmaktadır.
Taraflar, hesap verme yükümlülüğünün ayrıntılarını sözleşmede belirleyebilirler.
[1] Eren, Borçlar Özel, N. 2104; Erman, Arsa Payı, s. 38; Kocaağa, İnşaat Sözleşmesi, s. 88; Yünlü, Ayıp, s. 43; Gönen, Alacağın Devri, s. 53; Tandoğan, s. 109; Gümüşsoy Karakurt, s. 96; CR CO I-Chaix, Art. 365 N. 14; Koller, Werkvertragsrecht, N. 136; Çelen, s. 114.
[2] Eren, Borçlar Özel, N. 2104; Tunçomağ, Özel, s. 999; Kocaağa, İnşaat Sözleşmesi, s. 88.
[3] Gauch, Werkvertrag, N. 828.
[4] Tandoğan, s. 109; Tunçomağ, Özel, s. 999; Öz, İnşaat Sözleşmesi, s. 137.
[5] Tandoğan, s. 110; Tunçomağ, Özel, s. 999; Kaya, s. 52; Gauch, Werkvertrag, N. 828.
[6] Kaya, s. 52; Tandoğan, s. 111; Gauch, Werkvertrag, N. 828.
[7] Tandoğan, s. 111; Kocaağa, İnşaat Sözleşmesi, s. 89; CR CO I-Chaix, Art. 365 N. 16; Koller, Art. 365, N. 55
[8] Malzemenin artan kısımlarından maksat, yapılan inşaatın bütünleyici parçası olmayan her türlü malzemedir. Kocaağa, İnşaat Sözleşmesi, s. 89.
[9] Eren, Borçlar Özel, N. 2106; Tunçomağ, Özel, s. 1000; Yünlü, Ayıp, s. 43; Tandoğan, s. 111; Gönen, Alacağın Devri, s. 53; Şenocak, s. 24; Dayınlarlı, s. 47; Altınkan, s. 100; CR CO I-Chaix, Art. 365 N. 17; Seliçi, s. 102; Zimmermann, s. 144; Avcı, Sadakat ve Özen Borcu, s. 383; Selimoğlu, Eser Sözleşmesi, s. 146; Aydoğdu, s. 90.
